لقمه ی ریل

قطعات ریز و درشت بسیاری در سیستم آسانسور وجود دارد. کیفیت و همچنین دقت نصب برخی از این قطعات بر روی کیفیک کار و طول عمر آسانسور بسیار تاثیرگذار است. یکی از این قطعات لقمه ‌ی ریل آسانسور است. لقمه‌ی ریل آسانسور هرچند بسیار کوچک است اما از درجه اهمیت بالایی در سیستم آسانسور برخوردار است. از دیگر نام‌های لقمه ‌ی ریل آسانسور، بست ریل آسانسور است که در میان نصابان آسانسور رایج‌تر است. وظیفه‌ی لقمه‌ ی ریل آسانسور، اتصال ریل به براکت آسانسور است. لقمه ی ریل آسانسور در انواع و کیفیت‌های مختلفی تولید و ساخته می‌شود

کاربرد لقمه ی ریل آسانسور چیست؟

بطور کلی از بست برای ثابت و محکم نگه‌داشتن سایر قطعات آسانسور استفاده می‌شود. به ویژه قطعاتی که بصورت آویزان یا معلق قرار داشته باشند. لقمه‌ ی ریل آسانسور نیز برای ثابت و محکم نگه‌داشتن ریل آسانسور بر روی براکت آسانسور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مراحل نصب ریل آسانسور برای ثابت ماندن آن بر روی براکت و همچنین حفظ محکمی آن در همه شرایط از این قطعه استفاده می‌شود. در انتخاب و نصب بست ریل آسانسور نکاتی وجود دارد که ادامه مروری بر روی آن‌ها خواهیم داشت.

انواع لقمه ی ریل آسانسور

لقمه ی ریل آسانسور در انواع مختلفی تولید می‌شود. از نظر نوع ساخت، لقمه‌ی ریل آسانسور به ۲ نوع زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

بست پرسی

بست قالبی

همچنین از نظر نوع جنس لقمه‌ ی ریل آسانسور، آنرا به دو نوع لقمه‌ی چدنی و فولادی طبقه‌بندی می‌کنند

نصب لقمه ی ریل آسانسور

همانطور که اشاره شد از لقمه برای نصب ریل آسانسور به براکت استفاده می‌شود. بنابراین برای نصب لقمه‌ ی ریل آسانسور باید ابتدا براکت را نصب کرد. مراحل نصب براکت آسانسور را پیش از این در مقاله‌ی براکت ریل آسانسور و کاربرد آن توضیح داده‌ایم. پس از نصب براکت، لقمه ‌ی ریل آسانسور را بر روی سوراخ پیچ براکت قرار داده و پیچ را وارد می‌کنید. سپس به ترتیب موارد زیر را با بر روی پیچ قرار می‌دهید:

یک لاتون جهت تنظیم فواصل

یک واشر تخت

یک واشر فنری

و در انتها مهره را وارد کرده و محکم می‌کنید. باید دقت شود که لقمه بصورت صاف، تخت و به دور از هرگونه کجی و ناراستی بر روی براکت سوار شود. در صورت هرگونه فاصله یا ناترازی در نصب، اگر ایراد از ساختار و ساختمان لقمه است، باید حتما لقمه‌ی ریل آسانسور تعویض شده و با بست سالم‌ جایگزین شود. دقت شود که کیفیت و دقت در نصب لقمه ی ریل آسانسور تاثیر بالایی بر کیفیت حرکت کابین آسانسور و حتی افزایش ایمنی آسانسور دارد.

آسانسور کارگاهی

آسانسور کارگاهی یک آسانسور بسیار مفید و مقرون به صرفه و با ایمنی بالا می باشد که زمان ساخت در ساختمان جهت حمل مصالح ساختمانی و نفرات استفاده می گردد. این آسانسور محدودیت ارتفاع ندارد و آسانسور مصالح بر را می توان برای برج های بلند مرتبه استفاده کرد.

مشخصات فنی آسانسور کارگاهی

ابعاد کابین آسانسور کارگاهی بر اساس چاهک بالابر ساخته می شود.

 سرعت حرکت از m/s 2/0 تا m/s 6/0 می باشد.

 ظرفیت وزنی بالابر در رنج های500 کیلوگرم، یک تن، یک و نیم تن، 2تن، 2.5 تن و 3 تن

تکنولوژی سیستم حرکتی در دو نوع کششی و یا وینچ می باشد.

سامانه الکترونیکی اضافه بار یا overload باعث می شود در صورتی که وزن بار بیش از حد تعریف شده باشد، آسانسور کارگاهی از حرکت باز ایستد.

کابین تمام فلز می باشد و از نوع فنس و یا ورق پانچ شده ، و درب آن نیز آکاردئونی می باشد.

در قسمت پشت الکتروموتور ترمز الکترومغناطیسی نصب می شود که باعث می شود بالابر کارگاهی در سر ایستگاه بایستد و از برگشت کابین حامل باربه پایین جلوگیری می کند.

سیستم ترمز مورد استفاده در آسانسور های کارگاهی پاراشوت می باشد که در سرعت های غیر مجاز، سیستم ترمز به صورت خودکار عمل کرده و باعث جلوگیری از سقوط آسانسور می شود.

انواع آسانسور کارگاهی

1.آسانسور های کارگاهی که درون چاهک نصب می شود و دارای ریل های T9 و یا T16 استاندارد آسانسورکارگاهی است که دارای حرکتی نرم و ایمن می باشد.

2.آسانسور کارگاهی که بر روی نمای ساختمان نصب می شود و شامل قطعه های 3 متری می باشد که روی همدیگر مونتاژ می شود و سیستم حرکتی آن ها به صورت کششی یا با رک و پنیون می باشد.

با تمام شدن عملیات ساخت و ساز، آسانسور کارگاهی از چاهک خارج شده و آسانسور مسافر بر اصلی جایگزین آن می شود.

آسانسور کارگاهی و قطعات ضروری برای حفظ ایمنی آن:

در روند فروش آسانسورهای کارگاهی ، چه نو و چه دسته دوم گاهی دیده شده که در امر ایمنی، به دلیل تسریع و سود دهی و مسائل اقتصادی،کوتاهی و مضایغاتی صورت گرفته میشود که حوادث جانی جبران ناپذیر و مالی سنگینی را در پی خواهد داشت . در اینجا با تعدادی از قطعات و موارد ضروری در امر ایمنی آسانسور کارگاهی آشنا می شویم :

 نرده امگا : تنها جایگاه ورود و خروج از پیش تعیین شده در هر طبقه که دارای نرده ای امگا شکل میباشد که با پایین و بالا بودن ان ،مسیر باز یا بسته میشود که از ورود بی مورد و نا بهنگام اشخاص و یا اشیا به مسیر عبور آسانسور کارگاهی جلو گیری می کند.

 حفاظ پیرامون : تعیین کننده محل استقرار آسانسور کارگاهی که از ورود و توقف افراد در ان محل جلوگیری میکند.(برای جلوگیری ازبرخورد با افراد و اجسامی که احتمالاً در منطقه و محدوده آسانسور کارگاهی هنگام پایین آمدن دستگاه می باشند لازم و ضروری است.

سری لیمیت سوئیچ های ایمنی : بجز اینکه در ابتدا و انتهای مسیر وجود این لیمیت سوئیچها امری عادی است ، نسب بر روی درب ورود کابین نیز از ضرورت های ایمنی در اسانسور کارگاهی می باشد که باعث جلو گیری از انواع حوادث منجر به سقوط میشود.

 پاراشوت : سیستم جلو گیری از سقوط که باید با حضور مسئول کارگاه پس از نصب آسانسور کارگاهی تست و چگونگی عمل کرد ان توسط فروشنده تحویل داده شود.

 قطعه محدودکننده انتهای مسیر (کلگی) : قطعه است که بصورت مکانیکال و نه بصورت الکترونیکی باعث پایان دادن ادامه حرکت و خارج نشدن دستگاه از بالای مسیر به علت عمل نکردن لیمیت سوئیچ انتهای مسیر، میشود.یعنی اگر به هر دلیلی لیمیت سوئیچ های انتهای مسیر نیز عمل نکردند ، عامل بازدارنده ای دیگری وجود دارد که مانع آویزان شدن کابین از منتهاعلیه بالای برج شود .

براکت آسانسور

براکت آسانسور چیست؟

براکت آسانسور بعنوان مهار کننده ریل های هدایت کننده کابین و ارتباط ریل های آسانسور به آهن کشی یا سازه درون چاه عمل می نمایند.از طرفی براکت ها را به عنوان تصحیح کننده ناشاقولی احتمالی چاه آسانسور یاد می کنند. در صورتی که ریل ها به درستی نصب شده باشند، حرکت آسانسور به صورت نرم و بدون تکان و ارتعاش و با حداقل صدای ممکن انجام می شود و نکته ای که وجود دارد این است که نصب درست ریل ها وابسته به اجرای صحیح براکت ریل آسانسور است.

نقش براکت آسانسور در نصب ریل آسانسور بسیار مهم است و در واقع براکت ها پایه هایی هستند که ریل ها توسط آن ها به سازه یا دیواره چاه متصل و نصب می شوند. سرعت حرکت، نوع اندازه ریل ها، ترمز ایمنی یا پاراشوت و ظرفیت کابین عواملی اند که می توانند نوع و اندازه براکت را مشخص کنند. براکت ها را از نبشی، ورقه آهنی یا ناودانی می سازند.

براکت ریل آسانسور چه وظیفه ای دارد؟

زمانی که شما به خوبی براکت آسانسور چیست را درک کنید کاربرد آن در صنعت آسانسور را نیز به خوبی درک می کنید. پیمانکار آسانسور در طی عملیات اجرائی براکت ریل ها را به سازه ساختمان نصب می کند. محل اتصال معمولا به صورت تیر فلزی، دیوار آجری و یا بتنی می باشد و توسط پیمانکار ساختمان از قبل بنا می شود اگر چنانچه در چاه آسانسور مقدمات کار توسط پیمانکار ساختمانی  انجام نشده بود، مسئول نصب آسانسور هیچ گونه مسئولیتی برای سازه ندارد و می بایست از مسئول یا کارفرمای ساختمان تقاضا کند تا مقدمات نصب فراهم شود.

اگر از روش آهن کشی که در ایران مرسوم است، استفاده کنید ،می بایست ابعاد، نوع تیر ها و فاصله آن ها از یکدیگر را با توجه به نقشه ای که برای آسانسور ساختمان طراحی شده است بررسی کنید. اگر براکت ها به اسکلت فلزی ساختمان یا آهن کشی آسانسور متصل شود در واقع بهترین حالت برای نصب و نظارت نصاب آسانسور است.

محل قرار گیری براکت ها بسیار مهم اند، زیرا پس از نصب آن ها محل ریل ها تعیین می شود و لذا می بایست براکت ها در نقطه دقیق و درستی نصب شوند. لازم به تذکر است که حداقل یک براکت برای هر ریل در نظر گرفته شود.

براکت ها باید فاصله مشخصی از درب طبقه داشته باشند و بطور دقیق نسبت به همدیگر در طول چاه شاقول وگونیا باشند. شرکت های معروف در طی اقدامی انواع براکت آسانسور را طراحی کرده اند که می توان در انواع مختلفی از ابعاد ریل ها از آن براکت های قابل تنظیم استفاده کرد.

در نصب ریل ها اکثرا از براکت های نبشی یا ورق فلزی نورد شده دارای سوراخ های کشوئی اریب استفاده می کنند. فاصله براکت در آسانسور از یکدیگر حداقل ۱٫۵ متر و حداکثر ۲٫۵ متر در نظر گرفته می شود که بسته به ظرفیت و اندازه ریل های آسانسور متغیر اند.

فتوسل یا چشمی آسانسور

فتوسل یا چشمی آسانسور چیست؟

فتوسل یا چشمی آسانسور سنسوری است که در ورودی کابین نصب می‌شود و وظیفه اطمینان حاصل کردن از عدم وجود مانع در ورودی آسانسور را دارد، به عبارت دیگر می‌توان گفت فتوسل یا چشمی آسانسور وظیفه حفظ اطمینان از عدم بسته شدن درب آسانسور و حرکت کابین آسانسور تا بعد از ورود مسافر به کابین آسانسور یا خروج کامل مسافر از آسانسور را بر عهده دارد.

فتوسل یا چشمی آسانسور چگونه کار می‌کند؟

فتوسل شامل یک یا چند فرستنده نوری در یک سمت درب آسانسور و یک یا چند گیرنده نوری در سمت دیگر درب آسانسور می‌باشد که به وسیله کابل به سقف آسانسور متصل شده‌اند؛ دیود‌های کنترلر مدام در حال کنترل قطع یا وصل بودن مسیر نوری بین فرستنده و گیرنده‌های نوری هستند تا از عدم حرکت آسانسور در زمان قطع شدن مسیر نوری اطمینان حاصل کنند و جان مسافران را در امنیت کامل قرار دهند.

انواع فتوسل یا چشمی آسانسور

فتوسل یا چشمی نقطه‌ای آسانسور شامل یک فرستنده و یک گیرنده نوری است که با فاصله 60 تا 70 سانتی متری از کف کابین آسانسور در قسمت ورودی کابین نصب می‌شود و برای جلوگیری از بسته شدن درب آسانسور شما باید دقیقا رو‌به‌روی سنسور قرار‌بگیرید که این موضوع باعث کاهش ایمنی است چون ممکن است بخشی از اعضای بدن شما(مثل دست شما) از کابین بیرون باشد اما چون خط نوری فتوسل یا چشمی نقطه ای آسانسور قطع نشده است درب آسانسور بسته شود؛ این مطلب نباید باعث ایجاد نگرانی در شما شود چون حتی اگر مسیر نوری قطع نشود و درب بسته شود آسانسور سنسور‌های موجود در درب آسانسور باعث باز شدن درب آسانسور می‌شوند و آسانسور به هیچ وجه تا زمان بسته شدن کامل درب حرکت نخواهد کرد .

فتوسل یا چشمی نقطه‌ای آسانسور به علت ساده بودن و داشتن یک جفت سنسور فرستنده و گیرنده ارزان‌تر از فتوسل یا چشمی پرده‌ای آسانسور است.

فتوسل یا چشمی پرده‌ای آسانسور

فتوسل یا چشمی پرده‌ای آسانسور همانگونه که از اسم آن نیز مشخص است دارای یک سری سنسور فرستنده و گیرنده است که به‌خاطر تعداد زیاد این سنسور‌ها که از سقف تا کف کابین آسانسور را پوشش می دهند یک پرده از نور در ورودی آسانسور ایجاد می‌شود که  وجود هر جسمی در هر قسمت از ورودی آسانسور باعث جلوگیری از حرکت درب آسانسور می‌شود.

فتوسل یا چشمی پرده‌ای آسانسور دارای امنیت بسیار بالاتری نسبت به فتوسل یا چشمی نقطه‌ای آسانسور است اما به دلیل تعداد بالای سنسور‌های به کار رفته در آن از قیمت بالاتری نسبت به فتوسل یا چشمی نقطه‌ای آسانسور برخوردار اند.

وظیفه و روش کار فتوسل پرده ای مثل فتوسل نقطه ای می باشد با این تفاوت که تعداد زیادی مسیر نوری در عرض درب ایجاد می شود، در نتیجه دقت کنترل افزایش می یابد. محل نصب این وسیله بین لته های درب و بدنه کابین است پس باید دارای قطری حداکثر تا ۸ میلی متر باشد. این وسیله در دو مدل متحرک و ثابت ساخته می شود که مدل ثابت آن متداول تر است. به دلیل تعدد فرستنده و گیرنده، امکان خرابی آنها افزایش می یابد که می تواند بر روی عملکرد آسانسور تاثیر بگذارد؛ برای رفع این مشکل به کمک تله های نرم افزاری، فرستنده و گیرنده معیوب شناسایی شده، به طور اتوماتیک از مدار خارج می گردد. البته قیمت فتوسل پرده ای بیشتر می باشد.

ترمز ایمنی

ترمز ایمنی

کابین هر آسانسور که برای تردد اشخاص و یا جابجایی بار یا کالا مورد استفاده واقع شود، باید به سیستم ایمنی (یا آنچه در ایران به اسم پاراشوت معروف شده است) مجهز گردد. لازم به ذکر است که طبق استاندارد ۶۳۰۳ اگر طبقه زیرین وزنه تعادل مسکونی یا خالی باشد، باید وزنه تعادل نیز به سیستم ترمز ایمنی (پاراشوت) مجهز یا ستونی زیر آن ساخته شود.

ترمز ایمنی وسیله ای مکانیکی است که در قسمت بالا یا ترجیحا در قسمت زیرین چهارچوب کابین (یوک) و یا وزنه تعادل قرار می گیرد که در مواقع اضطراری با افزایش غیر عادی سرعت، فعال شده و سبب توقف کابین یا وزنه تعادل می شود.

در هنگام افزایش سرعت بیش از میزان تعیین شده (یعنی بیشتر از ۱۱۵ در صد سرعت نامی) سیستم قفل شده و ضمن قطع برق موتور آسانسور(توسط میکروسوئیچ تعبیه شده روی آن) سیستم ترمز ایمنی را فعال می نماید. (البته سرعت نامی ۱۱۵ درصد مطابق استاندارد EN می باشد.)

انواع سیستم های ترمز ایمنی (پاراشوت)

نوع لحظه ای شامل دو نوع : شانه ای و غلطکی

درگیری کامل فک کابین های ترمز ایمنی با ریل و تاثیر ان بر روی کابین و به صورت آنی

نوع لحظه ای با اثر ضربه گیری

درگیری کامل فک کابین های ترمز ایمنی با ریل و تاثیر ان بر روی کابین وبه صورت آنی ،ولی عکس العمل روی کابین یا وزنه تعادل از طریق سیستم ضربه گیر ،کاهش می یابد.

مطابق با بند۱۰-۴-۲ و ۱۰-۴-۳ مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان سیستم ضربه گیر باید از نوع مستهلک کنندهانرژی یا جذبی یا ذخیره ای که هنگام حرکت برگشتی انرژی را از دست می دهند باشد.

نوع تدریجی

مکانیزمی است که در آن کاهش سرعت با عمل ترمز روی ریل های راهنما انجام می شود. اثر نیروها را بر کابین یا وزنه تعادل ، کاهش می دهد.

ویژگی های ترمز ایمنی:

شتاب کند شونده:

در زمان سقوط میزان شتاب کند شونده باید بین ۰٫۲ تا ۱gn باشد.

آزادکردن ترمز ایمنی (تنها با بالابردن کابین و پس از آزاد کردن به صورت عادی عمل نماید)

پاراشوت:

پاراشوت یا ترمز ایمنی مکانیزمی است که زیر یوک کابین و در دو طرف آن سوار میشود و به وسیله ی دو فکی که دارد، می تواند کابین را روی ریل ها متوقف کند.

عملکرد پاراشوت بدین گونه است که به محض افزایش بیش از حد سرعت کابین،(برای آسانسور های مختلف متغیر می باشد) سیم بکسل متصل به  گاورنر متوقف میشود وبه تبع آن اهرمی که به این سیم بکسل متصل است همراه با ادامه ی حرکت کابین کشیده میشود و دو فک ترمز را بهم نزدیک میکند ، در این زمان بر اثر وزن کابین و سطح تماس فک ها با ریل ، کابین می ایستد .

نکاتی که می بایست کنترل شود:

 در زمان نصب دسته پاراشوت به فک ها پیچ آلنی در حدی سفت گردد که دسته پاراشوت کاملا محکم به فک ها متصل نباشد (دسته پاراشوت باید کمی خلاصی داشته باشد)

در زمان نصب دسته پاراشوت نصب شد باید بتوانیم از رو یا زیر کابین فنر باید طوری تنظیم شود در حین اینکه فنر تحت فشار است بتواند حدود ۱۰ سانتی متر هم جمع شود ( فنر مانع بالا آمدن دسته پاراشوت نشود)

در زمانی که دسته پاراشوت نصب شد باید بتوانیم از رو یا زیر کابین دسته پاراشوت را بهراحتی بالا بکشیم و رها کنیم و فک ها به حالت عادی برگردند.

تابلو سه فاز

تابلو سه فاز

برق تمام سیستم آسانسور از کنتور عمومی تامین می‌شود، کنتور عمومی برای ساختمان‌هایی که آسانسور دارند، یک کنتور ۳ فاز است که محل نصب آن در کنار سایر کنتور‌های برق، یعنی در تابلوی کنتور‌ها نصب است. تابلو سه فاز تشکیل شده از سه فیوز برای ایمنی سیم کشی اسانسور که بر اثر اضافه جریان ناشی از اتصالات کوتاه به وجود می‌آید. تابلو سه فاز دارای شینه نول و ارت و ترمینال‌های سه فاز و نول و ارت است. دو کلید مینیاتوری نیز (روشنایی چراغ تونلی و ..) درون آن تعبیه شده است. بر روی درب آن نیز یک کلید سه فاز غلطکی و سه چراغ سیگنال وجود دارد. روشن بودن چراغ‌ها نشان دهنده وجود سه فاز و دلیل کلید سه فاز قطع کامل مدار سه فاز اسانسور است.

تابلو سه فاز، برق ۳ قسمت مختلف را تامین می‌کند:

برق موتور و تابلوی کنترل

برق چراغ‌های چاله آسانسور و اتاقک موتورخانه

برق پریز‌های چاله آسانسور و اتاقک موتورخانه

کابل سه فاز آسانسور

معمولاً برای آسانسور‌های ۵/۵ کیلووات و کمتر از کابل ۵ در ۶ استفاده می‌شود و برای موتور‌های آسانسور با توان ۹/۵ کیلووات از کابل ۵ در ۱۰ استفاده می‌شود.

نصب تابلو سه فاز آسانسور

تابلوی سه فاز توسط ۴ پیچ و رول پلاک و در حوالی تابلو فرمان اسانسور و در ارتفاع ۱۲۰ الی ۱۴۰ سانتی متر از کف موتور خانه نصب می‌گردد.

تابلو سه فاز آسانسوری

در قسمت موتور خانه آسانسور برای انتقال برق سه فاز و تک فاز به دیگر تجهیزات آسانسور از یک تابلوی توزیع با نام تابلو سه فاز استفاده می‌شود که از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:

نمای بیرونی جعبه تابلو برق اطاقک موتورخانه آسانسور

فیوز سه فاز (سه عدد فیوز ۲۵ آمپری برای آسانسور‌های ۴ و ۶ نفره، سه عدد فیوز ۵۰ آمپری برای آسانسور‌های ۸ و ۱۳ نفره و باری)

سه عدد لامپ سیگنال برای همه آسانسور‌ها

فیوز تک فاز:

کلید مینیاتوری روشنائی داخل چاهک آسانسور ۱۶ آمپر

کلید مینیاتوری روشنائی داخل کابین آسانسور ۶ – ۱۰ آمپر

کلید مینیاتوری هواکش و روشنائی موتورخانه آسانسور ۱۶ آمپر

پریز

 ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه به صورت خودکار توسط فن

ترمینال برای ورود و خروج برق در زیر تابلو نصب گردد(ترمینال‌ها از جنس چینی نسوز باشد):

          - ترمینال‌های ورودی شماره ۱۶.

          - ترمینال خروجی ۴ عدد سه فاز شماره ۱۰.

          - سه عدد ترمینال باقی مانده شماره ۶

کانال و سیم

فیوز سه فاز

کلید گردان ۶۳ A

پیچ ارت

برچسب علامت روی تابلو نصب شود.

در زیر هر کلید توضیح فارسی نوشته شود.

تعیین نوع کابل سه فاز بر اساس طول مسیر کابل کشی و ظرفیت آسانسور متغیر می‌باشد. محل نصب تابلو برق سه فاز با رعایت در دسترس بودن بر اساس نظر نصاب آسانسور تعیین می‌گردد.

بافر یا ضربه‌گیر آسانسور

بافر آسانسور و انواع آن

بافر یا ضربه‌گیر آسانسور یکی از اجزای ایمنی سیستم آسانسور محسوب می‌شود. بافر آسانسور در انتهای چاه آسانسور یعنی در چاهک و در مرکز ثقل و پایین کابین و وزنه تعادل نصب می‌شود. در صورتی که در عملکرد تمامی اجزای ایمنی آسانسور اختلال بوجود آید، بافر آسانسور وارد عمل می‌شود. بافر انواع مختلف پلاستیکی، هیدرولیکی و فنری دارد که انرژی وارد شده به خود را ذخیره یا دفع می‌کند و از شدت آسیب‌های ناشی از حادثه‌های غیرمترقبه آسانسور جلوگیری می‌کند. در گذشته بافرهای فنری لول یا تخت مورد استفاده قرار می‌گرفتند. بطور کلی وظیفه‌ی بافر جلوگیری از برخورد شدید کابین یا وزنه تعادل در حال سقوط می‌باشد.

کار بافر آسانسور چیست؟

بافر آسانسور را می‌توان آخرین سیستم ایمنی آسانسور در هنگام سقوط آسانسور یا افزایش سرعت نامی آسانسور دانست. هنگام پایین آمدن آسانسور زمانی که سرعت آسانسور در حدود ۱۵ درصد بیشتر از سرعت نامی باشد و هیچکدام از قطعات ایمنی آسانسور فعال نشود، بافر عمل می‌کند و از شدت ضربه به کابین جلوگیری می‌کند. بافر آسانسور بر روی بتنی ته چاهک آسانسور نصب می‌شود. به قسمتی بتنی که بافر روی آن قرار می‌گیرد سکوی کف چاه می‌گویند. سکوی ضربه‌گیر باید طبق استاندارد آسانسور نصب شوند تا از مقاومت و ایستایی مطلوب برخوردار شود. بافرهای آسانسور در راستای مرکز ثقل کادر وزنه تعادل آسانسور و کابین آسانسور نصب می‌شوند. حداقل ارتفاع سکوی ضربه‌گیر باید ۵۰ سانتی‌متر باشد و دلیل این امر بوجود آمدن جان پناه برای تعمیرکاران آسانسور است. بافر بیشترین اثرگذاری را در زمان حضور تعمیرکاران یا سرویس‌کاران آسانسور در ته چاهک دارد.

انواع بافر آسانسور

به طور کلی بافرها به دو نوع جذب کننده ی انرژی و مستهلک‌کننده ی انرژی تقسیم‌بندی می‌شوند:

بافر جذب کننده انرژی AT

در این نوع بافر از فنر یا لاستیک فشرده شده برای جذب انرژی استفاده می‌شود. کاربرد ضربه گیر جذب‌کننده‌ی انرژی برای سرعت‌های تا یک متر بر ثانیه است. بافرهای جذب‌کننده‌ی انرژی به دو نوع ضربه‌گیر فنری و ضربه‌گیر پلی اورتان طبقه بندی می‌شوند.

بافر ضربه گیر فنری

این نوع ضربه گیر از قدیمی ترین نوع بافر آسانسور است. ساختمان بافرهای فنری از یک فنر مارپیچ با مقطع دایره‌ای تشکیل شده است. دو نوع فنری که در این نوع بافرها استفاده می‌شود فنر لول و فنر تخت است. در حال حاضر کاربرد این نوع از بافرها در سیستم آسانسور بسیار کم است.

بافر پلی اورتان

از این نوع بافر برای آسانسورهای با سرعت نامی پایین استفاده می‌شود. ماده‌ی پلی اورتان از واکنش شیمایی پلی‌یول و ایزوسیانات تشکیل می‌شود. پلی اورتان به دو نوع فوم‌های نرم و محکم تقسیم می‌شود و در صنعت آسانسور جایگاه و کاربرد بسیار خوبی دارد. فوم‌های محکم و سخت پلی اورتان از نظر حرارتی نیز عایق بسیار خوبی هستند.

کفشک آسانسور

کاربرد کفشک آسانسور چیست؟

همانطور که اشاره شد وظیفه‌ی اصلی کفشک آسانسور، کمک به لغزش کابین آسانسور یا وزنه تعادل در امتداد ریل راهنمای آسانسور است. اما از دیگر کاربردهای این قطعه می‌توان به بالا بردن کیفیت حرکت آسانسور اشاره کرد. در مقاله جامع آموزش نصب ریل راهنمای آسانسور در مورد طول ریل‌ها و چگونگی اتصال آن‌ها به یکدیگر توضیح دادیم. هنگام عبور کابین آسانسور از محل اتصال ریل‌ها لرزش و ارتعاشی بوجود خواهد آمد. کفشک آسانسور این ارتعاش را خنثی کرده و کیفیت و یکنواختی حرکت کابین و وزنه تعادل آسانسور را تامین می‌کند.

انواع کفشک آسانسور

کفشک‌های آسانسور را به طور کلی به ۳ نوع کفشک لغزشی، کفشک غلطکی و کفشک ثابت تقسیم بندی می‌کنند. در کفشک لغزشی از تفلون، پلاستیک یا پی‌وی‌سی قابل تعویض به عنوان لنت استفاده می‌شود. در کفشک نوغ غلطکی که در بازار به آن کفشک رولر هم گفته می‌شود، یک بدنه‌ی فلزی محکم وجود دارد که غلتک‌های بر روی آن سوار است. پشت هرکدام از این غلتک‌ها فنر‌هایی تعبیه شده است که باعث چسبیدگی غلطک‌ها به مقطع‌های ریل‌ راهنمای آسانسور می شود. جنس غلتک‌ها در کفشک رولر از پلی اورتان است.

نصب کفشک آسانسور

کفشک راهنمای آسانسور دارای یک فنر می‌باشد که در نصب آن باید این فنر تنظیم شود. در صورتی که فنر بیش از حد محکم شود باعث ایجاد اصطکاک در حرکت آسانسور و در نتیجه فشار بر روی موتور آسانسور می‌شود. در عوض اگر فنر بیش از حد اندازه آزاد و رها باشد، ارتعاشات و لرزش‌های محل اتصال ریل‌ها به کابین وارد خواهد شد. در کفشک لغزشی آسانسور علاوه بر فنر، جنس لنت و همچنین فاصله آن با بدنه‌ی اصلی کفشک نیز بسیار اهمیت دارد. بنابراین یکی از مراحل سرویس و نگهداری آسانسور، بررسی کفشک‌های آسانسور و تنظیم نمودن فنر آن است.

نکات مربوط به کفشک آسانسور

انتخاب کفشک متناسب با نوع و سرعت و همچنین وزن آسانسور

معمولا از ۴ کفشک برای کابین آسانسور و ۴ کفشک برای وزنه تعادل استفاده می‌شود.

معمولا برای سرعت‌های تا یک متر بر ثانیه از کفشک لغزشی برای کابین و از کفشک ثابت برای کادر وزنه تعادل استفاده می‌شود.

در سرعت‌های بیش‌تر از یک متر بر ثانیه از کفشک غلطکی استفاده می‌شود.

لنت کفشک‌های آسانسور باید از مقاومت لازم در برابر خوردگی برخوردار باشد.

معیوب شدن لنت کفشک‌ها باعث ایجاد ارتعاش در حرکت آسانسور و از بین رفتن تنظیمات درب‌ آسانسور می‌شود.

سرویس آسانسور و روغن کاری مداوم ریل و تمیز بودن سطح ریل‌ها باعث افزایش طول عمر مفید کفشک‌های آسانسور می‌شود.

استفاده از کفشک رولر، کاهش صدای حرکت آسانسور و کیفیت حرکت کابین را به دنبال دارد.

به دلیل کاهش اصطکاک در استفاده از کفشک غلطکی، صرفه جویی در مصرف انرژی را شاهد خواهیم بود.

تعداد چرخش رولر‌هایی کفشک غلطکی برای کابین آسانسور نباید بیشتر از ۴۵۰ دور در دقیقه باشد.

تعداد چرخش دورهای کفشک غلطکی برای کادر وزنه تعادل نیز نباید از ۹۵۰ دور در دقیقه تجاوز کند.

ماشین کاری شدن کف کفشک و عاری بودن آن از هرگونه پلیسه از نکات ایمنی نصب کفشک است.

بدنه کفشک باید سبک و با کیفیت بالا باشد.

پیش از نصب کفشک آسانسور، باید کادر وزنه تعادل و کابین آسانسور در حالت بالانس و تعادل قرار داشته باشند.

ریل آسانسور باید توسط تکنسین روانکاری شود تا اصطکاک به حداقل میزان ممکن برسد.

در هر مرحله سرویس‌ آسانسور، باید کفشک‌های آسانسور تمیز شوند.

هر ۸ ماه یکبار باید لنت کفشک‌ها را تعویض کرد.

گاورنر

وظیفه گاورنر در آسانسور چیست؟

گاورنر یکی از ابزارهای مهم در حفظ امنیت آسانسور می باشد. در واقع گاورنر آسانسور نوعی ترمز مکانیکی الکتریکی است که برای توقف کابین آسانسور در مواقع سقوط و یا مواقعی که بدلیل بروز مشکل ، کابین آسانسور با سرعت بیش از حد تعیین شده به سمت پایین حرکت کند جلوی سقوط کابین را گرفته و جان مسافرین را نجات دهد...

نحوه عملکرد گاورنر آسانسور بدین صورت است که گاورنرها به سرعت حساس می باشد لذا در صورت مشاهده سرعت بیش از حد کابین با قفل مکانیکی خود در چند مرحله باعث توقف مکانیکی کابین شده و پس از این کار با فرمان دادن میکروسوئیچ ها باعث قطع فرمان موتور آسانسور می شوند تا حرکت از سوی موتور نیز قطع شده و کابین بایستد.

به عبارت دیگر وقتی که گاورنر آسانسور عمل می کند باعث فعال شدن پاراشوت یا ترمز اضطراری کابین آسانسور می شود و باعث توقف کابین می گردد.

محل نصب گاورنر آسانسور:

معمولا گاورنر در موتورخانه آسانسور و روی دال بتونی ( بتون سقف چاه آسانسور) در نزدیکی محل شاسی موتور آسانسور نصب می گردد و قطعا این امر را تا کنون مشاهده نموده اید البته اینکه چه مقدار فضا برای نصب و مستحکم سازی لازم دارد

در حالت کلی گاورنر در مجموعه ترمز ایمنی آسانسور بدین صورت نصب می شود که گاورنر بر روی سقف چاه و محل مورد نظر مستقر شده و سیم بکسل گاورنر روی فلکه انداخته می شود و این سیم بکسلها با عبور از دو سوراخ مخصوص در بتون سقف به سمت پائین فرستاده می شوند. البته یک سر سیم بکسل به پائین و نزدیک کف چاه آسانسور می رود و پس از عبور از روی فلکه ته چاه آسانسوربه سمت بالا برگشته و با سر دیگر سیم بکسل به روی کابین آسانسور می رسد و سپس با اتصال به قطعه ای بنام استراکچر بر روی یکی از شانه های یوک بالای کابین آسانسور متصل و مستحکم می شود

سیم بکسل آسانسور

سیم بکسل آسانسور یکی از مهم ترین بخش های نصب و مونتاژ آسانسور است. سیم بکسل های فولادی که برای آویزان کردن کابین و وزنه های متعادل در آسانسورها استفاده می شوند، دارای ساختاری استاندارد هستند. سیم بکسل آسانسور از دسته هایی که یک ساختار مدور را تشکیل می دهند، ساخته شده است.

دسته سیم ها یا رشته ها (strand) حول سیم مرکزی پیچیده شده و سپس این دسته سیم ها حول مغزی (هسته) فیبری یا فولادی که شامل چند لایه سیم است (wire)، پیچیده می شوند. جنس هر یک از این سیم ها از فولادی است که به روش کوره الکترونیکی و یا سایر روش ها تولید می شود.

سیم بکسل های هسته فیبری FC))

سیم بکسل های آسانسور که از این نوع مغزی استفاده می کنند، شامل دو نوع فیبر طبیعی  (NFC) و مصنوعی (SFC) هستند. جنس مغزی طبیعی عموما از نوع کنفی و مغزی مصنوعی یا الیاف پلی پروپیلن، پلی آرامین هستند. سیم بکسل آسانسور به دلیل نرمی و الاستیسیته مواد به کار رفته در آن، خودشان را با شکل شیار تطبیق می دهند. مغزی که با الیاف طبیعی که از کنف ساخته شده اند قابلیت روان کاری بهتری نسبت هسته های فیبر مصنوعی دارند. در سیم بکسل های آسانسور عموما از مغزی کنفی از نوع سیسال (SISAL) به دلیل مقاومت زیاد آنها استفاده می شود.

مغزی سیسال به رنگ قهوه ای مایل به سفید و کنفی از نوع مانیلی به رنگ قهوه ای تیره است. از طرفی هسته های مرکزی سیم بکسل آسانسور از نوع فیبر مصنوعی در مقایسه با نوع فیبر طبیعی پایداری بیشتری داشته و در شرایط مرطوب و خاص  مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد.

سیم بکسل در آسانسور به دلیل مقاومت بایی که باید داشته باشد معمولا از فلزات بسیار قویی ساخته می شود که معمولا در واکنش با حرارت زیاد دوام زیادی را از خود نشان می دهد. هسته فولادی سیم بکسل آسانسور معمولا دوام بیشتری به نسبت نوع فیبری آن را دارد که از همین جهت بیشترین استفاده را در صنعت آسانسور سازی دارد.

سیم بکسل های هسته فولادی (IWRC)

در این نوع از سیم بکسل ها مغزی، مساحت فلزی بیشتری داشته و در نتیجه کشش در سطح مقطع کم می شود. ضمنا سیم بکسل های هسته فولادی تحت بارگذاری یکسان نسبت به نوع مغزی فیبری انبساط کمتری پیدا می کنند و میزان کشیدگی در واحد طول کاهش می یابد. این نوع سیم بکسل در آسانسور با سرعت بالا و یا آسانسورهایی که بار زیادی را جا به جا می کنند استفاده می شوند. سیم بکسل جبران در آسانسور نیز این نوع هسته فولادی بهره مند می شود.

انواع ساختار رشته ها در سیم بکسل های آسانسور و علل استفاده از هر یک از آنها به شرح زیر می باشد:

مدل سیل :

عمومی ترین نوع ساختار سیم بکسل های آسانسور که بیشترین استفاده را در جهان دارد، از این نوع ساختار در آن استفاده شده است. علت این امر، بزرگ تر بودن سیم های خارجی و در نتیجه داشتن سطح فلزی مقاوم تر و بزرگ تر می باشد و در نتیجه در مدت طولانی تری دچار ساییدگی می گردد. این نوع ساختار سیم بکسل ها عموما در آسانسورهای سرعت پایین و متوسط با ظرفیت های متوسط مورد استفاده قرار می گیرد.

مدل ورینگتون :

هرگاه عمر خستگی خمشی سیم بکسل روی فلکه کششی با شیار دایره ای (U) در سرعت بالا مطرح باشد، از سیم بکسل با ساختار ورینگتون استفاده می شود. این نوع سیم بکسل در آسانسور به اندازه ۲۰ % تا ۴۰ % از نوع سیل مقاوم تر هستند و به دلیل نازک بودن سیم از تعداد بیشتری از آن داستفاده شده است. نباید از نظر دور داشت که در آسانسور ها نه تنها سایش بلکه خستگی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است به خصوص در مورد آسانسورهایی که سیم بکسل ها با پیچش دو گانه (WRAP DOUBLE) حول فلکه کششی پیچیده می شوند.مقاومت و انعطاف پذیری مهم ترین ویژگی سیم بکسل در آسانسور است و مقاومت آن ها به علت استفاده از فولاد با کربن بالا است. در حالی که انعطاف پذیری آن ها به علت ساختار رشته ای می باشد. البته این دو موضوع عکس یکدیگر هستند و جمع کردن همه این موارد در  سیم بکسل آسانسور به طور هم زمان امکان ندارد.